Rối loạn tiêu hóa? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Hệ tiêu hóa đóng vai trò then chốt cho sự khỏe mạnh của cơ thể. Tuy nhiên, nhiều yếu tố dễ dàng tác động và dẫn đến rối loạn tiêu hóa – “nỗi ám ảnh” chung của mọi người. Bài viết này, Nhà Thuốc Tường Vi sẽ cung cấp những thông tin hữu ích về tình trạng này, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa.

1. Giới thiệu về rối loạn tiêu hóa

Tiêu hóa là quá trình chuyển đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng có thể được hấp thụ qua hệ tiêu hóa và hấp thụ vào máu. Quá trình này bắt đầu từ miệng và kéo dài qua các phần của ống tiêu hóa cho đến ruột già. Rối loạn tiêu hóa xảy ra khi có bất kỳ nguyên nhân nào làm thay đổi, gây cản trở hoặc làm đảo lộn quá trình tiêu hóa thức ăn trong ống tiêu hóa.

Rối loạn tiêu hóa không phải là một bệnh lý đơn lẻ, mà thường là kết quả của nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài và không được điều trị đúng cách, người bệnh có thể mắc các vấn đề liên quan đến hệ tiêu hóa, trong đó có thể kể đến ung thư đường ruột.

2. Đối tượng dễ bị rối loạn tiêu hóa

2.1 Trẻ em và thanh thiếu niên:

• Hệ tiêu hóa của trẻ em và thanh thiếu niên vẫn đang trong quá trình phát triển và hoàn thiện.
• Trẻ em thường có thói quen ăn uống chưa khoa học, dễ ăn thức ăn không đảm bảo vệ sinh, hoặc ăn vặt nhiều.
• Trẻ em dễ bị nhiễm virus, vi khuẩn, ký sinh trùng đường ruột.

2.2 Người cao tuổi:

• Hệ tiêu hóa của người cao tuổi suy yếu do chức năng các cơ quan trong cơ thể giảm sút.
• Người cao tuổi thường có chế độ ăn uống thiếu chất xơ, dễ táo bón.
• Người cao tuổi thường mắc nhiều bệnh lý khác nhau, có thể ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.

2.3 Người có chế độ ăn uống thiếu khoa học:

• Ăn nhiều thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh, thiếu chất xơ.
• Uống nhiều rượu bia, nước ngọt có ga.
• Ăn uống không đúng giờ giấc, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

2.4 Người sử dụng nhiều chất kích thích:

• Rượu bia, thuốc lá là những tác nhân nguy hiểm gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa.
• Sử dụng nhiều chất kích thích có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

2.5 Người đang căng thẳng, stress:

• Căng thẳng, stress có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm rối loạn chức năng tiêu hóa.
• Căng thẳng, stress kéo dài có thể dẫn đến các bệnh lý về hệ tiêu hóa như viêm loét dạ dày, đại tràng co thắt.

2.6 Người đang sử dụng thuốc:

• Một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh.
• Sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

2.7 Người có bệnh lý nền:

• Một số bệnh lý nền như bệnh Crohn, viêm loét dạ dày, đại tràng co thắt,… có thể khiến người bệnh dễ bị rối loạn tiêu hóa.

3. Nguyên nhân gây ra rối loạn tiêu hóa

Có rất nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa, bao gồm:

3.1 Chế độ ăn uống:

• Ăn nhiều thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh: Những loại thức ăn này có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
• Thiếu chất xơ: Chất xơ giúp thúc đẩy nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón. Thiếu chất xơ có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
• Uống nhiều rượu bia, nước ngọt có ga: Rượu bia và nước ngọt có ga có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, ruột, dẫn đến rối loạn tiêu hóa.
• Ăn uống không đúng giờ giấc, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm: Ăn uống không đúng giờ giấc, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm có thể dẫn đến nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa.

3.2 Căng thẳng, stress:

Căng thẳng, stress có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh, làm rối loạn chức năng tiêu hóa. Căng thẳng, stress kéo dài có thể dẫn đến các bệnh lý về hệ tiêu hóa như viêm loét dạ dày, đại tràng co thắt.

3.3 Sử dụng thuốc và tác dụng phụ của thuốc:

Một số loại thuốc có thể gây ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh. Sử dụng thuốc không theo chỉ định của bác sĩ có thể dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

Một số loại thuốc có thể gây ra tác dụng phụ là rối loạn tiêu hóa như thuốc giảm đau, thuốc kháng sinh,…

3.4 Bệnh lý nền:

Một số bệnh lý nền như bệnh Crohn, viêm loét dạ dày, đại tràng co thắt,… có thể khiến người bệnh dễ bị rối loạn tiêu hóa.

3.5 Nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng:

Nhiễm khuẩn, virus, ký sinh trùng đường ruột có thể gây ra các bệnh lý về tiêu hóa như tiêu chảy, lỵ, giun sán,… dẫn đến rối loạn tiêu hóa.

3.6 Dị ứng thực phẩm:

Dị ứng thực phẩm là một phản ứng bất thường của hệ miễn dịch đối với một số loại thực phẩm nhất định. Dị ứng thực phẩm có thể gây ra các triệu chứng như nổi mẩn ngứa, buồn nôn, nôn, tiêu chảy,…

4. Triệu chứng rối loạn tiêu hóa

Triệu chứng của rối loạn tiêu hóa có thể đa dạng và phụ thuộc vào loại rối loạn cũng như cơ địa của từng người. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của rối loạn tiêu hóa:

• Đau bụng: Đau ở vùng bụng có thể là một trong những triệu chứng chính của rối loạn tiêu hóa. Đau có thể xuất hiện ở một hoặc nhiều vị trí khác nhau và có thể là cơn đau cắt, nhức nhối hoặc căng trướng.
• Tiêu chảy: Tiêu chảy là hiện tượng phân phát ra nhiều hơn bình thường, có thể đi kèm với phân lỏng và tần suất phân nhiều hơn bình thường.
• Táo bón: Táo bón là tình trạng phân ít hơn bình thường hoặc khó đi tiêu. Phân thường cứng và khó di chuyển qua ống tiêu hóa.
• Đầy hơi và ợ hơi: Cảm giác đầy bụng, ợ hơi liên tục hoặc nổi trên cùng là những triệu chứng phổ biến của rối loạn tiêu hóa.
• Trào ngược axit: Cảm giác chua đắng hoặc dễ nôn mửa trong cổ họng sau khi ăn hoặc khi nằm xuống là một trong những triệu chứng của trào ngược axit.
• Buồn nôn và nôn mửa: Buồn nôn và nôn mửa có thể là triệu chứng của nhiều vấn đề tiêu hóa, từ viêm loét đến vi khuẩn gây bệnh hoặc dị ứng thức ăn.
• Sưng bụng và khí trước phân: Cảm giác bụng căng trướng và sản sinh ra khí trước hoặc sau khi đi tiêu là một trong những dấu hiệu của rối loạn tiêu hóa.
• Mệt mỏi và suy giảm cân nhanh chóng: Một số người có thể cảm thấy mệt mỏi liên tục hoặc suy giảm cân nhanh chóng do khó khăn trong việc hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn.

5. Cách điều trị rối loạn tiêu hóa

Cách điều trị rối loạn tiêu hóa phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Dưới đây là một số phương pháp điều trị phổ biến:

5.1 Thay đổi chế độ ăn uống:

• Ăn nhiều thức ăn dễ tiêu hóa như cháo, súp, cơm mềm,…
• Uống nhiều nước lọc, nước oresol để bù nước và điện giải.
• Bổ sung thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây,…
• Hạn chế thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, đồ ăn nhanh,…
• Hạn chế rượu bia, nước ngọt có ga.
• Ăn uống đúng giờ giấc, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.

5.2 Sử dụng thuốc:

• Thuốc men tiêu hóa: giúp cải thiện chức năng tiêu hóa, giảm triệu chứng đầy hơi, khó tiêu.

>>> Xem chi tiết thông tin sản phẩm TẠI ĐÂY.

• Thuốc chống tiêu chảy: giúp làm chậm nhu động ruột, giảm số lần đi tiêu.
• Thuốc nhuận tràng: giúp làm mềm phân, dễ đi ngoài.
• Kháng sinh: điều trị các trường hợp rối loạn tiêu hóa do nhiễm khuẩn.

5.3 Liệu pháp:

• Liệu pháp men vi sinh: bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường tiêu hóa.
• Liệu pháp tâm lý: giúp giảm căng thẳng, stress, cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa do tâm lý.

5.4. Phẫu thuật:

• Áp dụng cho các trường hợp rối loạn tiêu hóa do các bệnh lý nặng như tắc ruột, ung thư đại trực tràng,…

Lưu ý:

• Cần đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa trước khi điều trị.
• Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý mua thuốc về uống.
• Áp dụng các biện pháp phòng ngừa để hạn chế tái phát rối loạn tiêu hóa.

Ngoài ra, bạn có thể áp dụng một số mẹo dân gian để hỗ trợ điều trị rối loạn tiêu hóa như:

• Uống nước gừng: Gừng có tác dụng giảm buồn nôn, nôn, giúp cải thiện tiêu hóa.
• Uống trà hoa cúc: Hoa cúc có tác dụng giảm co thắt cơ ruột, giúp giảm đau bụng, tiêu chảy.
• Ăn chuối: Chuối có tác dụng bổ sung kali, giúp bù nước và điện giải.
• Uống sữa chua: Sữa chua có tác dụng bổ sung lợi khuẩn cho đường ruột, giúp cải thiện hệ vi sinh vật đường tiêu hóa.

Lời kết: Hy vọng thông tin từ Nhà Thuốc Tường Vi sẽ giúp bạn chăm sóc hệ tiêu hóa của mình một cách hiệu quả, giảm nguy cơ mắc phải các vấn đề liên quan đến rối loạn tiêu hóa. Hãy nhớ răng, duy trì một lối sống lành mạnh và chăm sóc sức khỏe tiêu hóa là chìa khóa để sống một cuộc sống khỏe mạnh và hạnh phúc.